ධර්මදාස වල්පොළ – අතීතාවලෝකනය
ඇසේවා අදද හෙටද එදා ඇසුණු ඒ කන්කඵ කෝකිල නාදය …… 02
(උඳුවප් මහේ මිළිනව ගිය කෝකිල නාදය – ධර්මදාස වල්පොල තෙතිස්‌ වන ගුණ සමරුව – දෙසැම්බර් 25 දින )
වරෙක ඔහු මෙසේ පවසනු ලැබ තිබිණි
චිත්‍රපට ලෝකයත් ගුවන් විදුලියත් දෙකම එකයි නයි පොළොංගු කැස්‌වටුවෝ වැනි සතුන් මැද්දේ දළවත් නැති එකා ජීවත් වන්නේ කොහොමද ?
එයාකාරයෙන් දෙදෙනාම ක්‍ෂේත්‍රය හොඳින් දැන හැඳින වටහගෙන සිටියත් සංවේදී කලාකරුවන් වූ ඔහුවූද තමන්ට ලැබෙන අරියාදු ඉවසා දරා ගනිමින් සිය දහස්‌ වර සිතින් හඩා වැටෙන්නට ඇත සාන්තයන් මෙකී තත්ත්වය මනාව අත්දැක තම දුවා දරුවන් ගීත කලාවට පිවිසීම පිළිකෙව් කල ත් වල්පොළයන්ගේ දරුවන්ට ඊට බාධා නොකෙරිනි සතරදෙනාම තම නිවසේ වල්පොළ කලායතනයෙන් බැහැරව ද දස්‌කම් දැක්‌වීය
එයින් දෙටු දෙදරුවන් වූ සුනෙත් තම පියාගේ මිතුරු ගුවන් විදුලි වාදක මන්ඩලයේ එම් ආරියදාස යටතේ තබ්ලා වාදනය ද අමිත් පියාගේ ද ගුරුවරයෙකු බඳු ආර් ඒ චන්ද්‍රසේනයන් වෙතින් වැයුම්ද පි වී නන්දසිරි ගාන්ධර්වයා යටතේ ගැයුම්ද හැදෑරූහ
ධර්මදාස වල්පොළයන් තමන්ට පැවරුණු වගකීම දිවි දෙවැනි කොට සලකනු ලැබුවෙකි කලායතනයේ පංති පැවැත්වෙද්දී ඊට ලතා ද දරුවන්ද බධා සිදුකරන්නේ නම් මහත් සේ කෝප ගනී එහි ප්‍රථිපලය වහාම ලැබිණි සමස්‌ත ලංකා අන්තර් කලායතන තරගයෙන් 1975 වසරේදි එය ට මුල්තැන ලැබී තිබිණි
ජෝතිපාලයන්ට පූර්වගාමීව ක්‍ෂේත්‍රයේ එදා පැයූ උදා තරුව වූ වල්පොළයන් ඊට තමන්ට අතහිත දුන්නෝ අතර ප්‍රමුඛව කියෑවෙන ආර් ඒ චන්ද්‍රසේන නාමය ගෞරවයෙන් සිහිපත් කරන්නට අමතක නොකලේය
50 දශකයේ කොළඹ රීගල් සිනමාහලේ ඉන්දීය ගී තාරකාවන් ගයද්දී ඒ වෙනුවෙන් වැයුම් සිදුකලේ චන්ද්‍රසේන වාද්‍ය වෘන්දයේ සාමාජිකයන්ය කේමදාසයන් හා වල්පොළයන් එහි වස්‌දඩුරාව නැගුවෝ වූහ
තමා මහත් සේ දුක්‌ විඳ කැප කිරීමෙන් අත්කරගත් ශීල්පීය නිපුණතාවය ද එහි අභිමානයද හෑල්ලුවට ලක්‌ කරන්නට ඔහු සුදානම් නොවීය එයින් ඔහු හා සරි වන්නේ මහාරංගධර ගාමිණී ෆොන්සේකා ය දෙදෙනාම ඉතා ඉහළ මිල ගණන් අයකරනු ලැබීය ඒ නිසා ඔහු අහිමිකරගත් අවස්‌ථා බොහෝ වුවද ප්‍රතිපත්තිය එසේම රැකගැනිණි
එහෙත් සමාජයේ වරදාන වරප්‍රසාද නොළැබූවෝ වෙනුවෙන් වල්පොළ ගී රාවය කිසිවිටක නොඇසි ගියේ නොවේ මුල් දෙදශකයේ රිදී තීරයේ රන්ස්‌වරය වූ ඔහු ට එක්‌තරා දිනක ඇරයුමක්‌ ලැබිණි ඒ ආබාධිත දිනය වෙනුවෙන් යුග ගීයක්‌ සඳහා එක්‌තරා අන්ධ ගායිකාවක්‌ වෙතිනි ඔහු නියමිත වේලාවට එතැනට පැමිණි වග කණවැකුණු අන්ධ ගායිකාව කදුඵ සලන්නට විය
70 දශකයේ දී රිදී තිරයේ සිහින කුමාරාණෝ ජෝතිය නිෂ්පාදකයන් හා අධ්‍යක්‍ෂවරු පෙරහැරෙන් විත් ඔහු ගේ ගීතයක්‌ තමන්ගේ සිනමා නිර්මාණයට එක්‌කර ගන්නට බලු පොරයක නිරත වෙද්දී ජෝති පූර්වගාමි කෝකිලයා වූ ධර්මදාසයන් ව අමතක කර දමා තිබුනි
ඔහු ගේ දැඩි ප්‍රතිපත්තිය ද අයකිරීම් ද ඒ තත්වය තිව්ර කරන්නට ඇතැයි කිව හැකිය
ඓහෙත් 1976 දී තිරගත වූ නයනා සිනමාපටයේ දී යළිත් ඔවුන් දොපොළගේ ගී නදිය ගළා ගියේය
රන් පාට රන්වන් වලා – යා වි මේ පාවේලා……….
පින්වන්ත පින්වන්තයෝ – ආවේ මා ඔබව සොයා……………..
(පද රචනය – දිවංගත ධර්මසිරි ගමගේ)
ජව සම්පන්න තුරගෙකු මෙන් පිම්මේ දිවගිය කාල තොමෝa 1980 වසරට පසුකරමින් සිටියේය එක්‌දිනක හිමිදිරියේ වල්පොලට අසන්නට ලැබුනේ හදවත පුපුරා යන තරම් සෝ බර පුවතකි තමන්ගේ කලා දිවිමග කටුකොහොල් හරවා එළිපෙහෙළි කළ ඒ මහා පහන් ටැඹ චන්ද්‍රසේන මාස්‌ටර් නික්‌ම ගොස්‌ තිබේ වල්පොල යුවළ වහාම මරදානේ චන්ද්‍රසේන නිවස්‌න වෙත ඇදී ආහ
ඇවැසි සියඵ දෑ සොයාබලා සිදුකරන්නට මොහොතක්‌ වත් පමා නෙවූ ධරමදාසයන් ලතා ද කැටිව එහිම සත්දින පිංකම තෙක්‌ එහිම රැඳී සිටියේය ඒ කටයුතු ඉවුම් පිහුම් නොපිරිහෙලා කරන්නට ලතා ට උපදෙස්‌ දුන්නේය
දැඩි බෞද්ධයෙකු වූ ඔහුට ජිවිතයේ අනියත බවේ ලෝ දහම පසක්‌ වන්නට ඇත ගීත කලාවෙන් ඈත් ව වෙසෙන ඔහුගේ සිතට නොයෙක්‌ දේ වැටහෙන්නට ඇත
සිංහල සිනමාවේ ද ගීත කලාවේ ද මතුනොව සමස්‌ත ලක්‌ ඉතිහාසයේ කඵ අකුරින් ලියෑවුනු 1983 වසර ගතවෙමින් පැවතිනි
වල්පොළයන් තම අවසන් ගමන පිළිබඳව නිතර කියන්නටද සිහිකරන්නටද විය ලතාවෝ ඇතුඵ කතෝලිකයන්ගේ වසන්තය උදාවන උඳුවප් මහ එළැඹියේය
ලතා මේ පාරේ සුදුකොඩි 13 ක්‌ වැටුනා 14 එක මගේ හරිද ?වල්පොළයන් ගේ මුවින් පිටවිණි
මේ අතර එක්‌තරා දිනක යෞවණයේ සමනල් වියේ සිටි දියණි ධම්මිකා ව සොයා කැගලූ පුරවරයේ සිට අමුත්තන් කිහිප පොළක්‌ වරාගොඩ ලතාවාසයට පැමිණ සිටියහ ගුවන් විදුලි වාදක මන්ඩලයේ තබ්ලා වාදක ප්‍රේමණාත් කොඩිතුවක්‌කු ගේ සොයුරි ගුවන් විදුලි ගායිකා චන්ද්‍රා බන්ඩාර හා සැමියා ද පුතු මහින්ද පැමිණ තිබුනේ ධම්මිකා ට මංගල සිණු හැඩවිමේ වැඩකටයුතු සම්පාදනය කරන්නටයි
ධර්මදාසයන් ඔවුන්ව අපාසු නුවරපාරේ බස්‌නැවතුම කර ඇරළවා අගනුවර ට ගොස්‌ අපාසු බස්‌රථයෙන් පැමිණමින් තිබිණි තොරණ හන්දියේදී ඔහු ළයබදා මහාමාර්ගයේ වැතිරිණී අවට සිටියෝ ඔහුව ලගම ඇති දිස්‌පැන්සරියකට ගෙනයන ලදී වහාම ජාතික රෝහල කරා ගෙනයන ලෙස අනතුරු ඇගවිනී
ලතා ඇතුඵ දරුවන් එහි දිවආවේය ඔහු බලවත් ලෙස රෝගී වි සිටියේය දින කිහිපයක්‌ ගත විය තමන්ට නිවසට රැගෙන යන ලෙස බල කරන ලදීන් බලෙන් ටිකට්‌ කපන්නට ඇයට සිදුවි තිබිණි
මව් පාර්ශ්වයෙන් ඥාතිවන ධර්මදාස මාමා බලන්නට සුජාතා අත්තනායක රංජනී පෙරේරා දොසොහොයුරියෙන්ද පැමිණ සිටියහ නත්තල් දින එය ඔවුන්ගේ චාරිත්‍රයක කොටසක්‌ ලෙස ඉටු කරන ලද්දකි
අසිරිමත් නත්තල දින උදාවිය බුදුන් නැමදි ධර්මදාසගෙන් ලතාට අවවාදයකි
මේ මගේ අන්තිම දවස්‌ වෙන්න පුඵවන්
දරුවන් ටික හොඳින් හදාගන්න
මගේ ඇස්‌ දෙක දන් දෙන්න
රාත්‍රිය උදාවිය ලතා ට තමා තනි කර නොයන ලෙස ඉල්ලීමකි නිදාහුන් වල්පොළයන් එකවර තිගැස්‌සි ඇහැරිනි ලතා දෙස බලාහිඳි දෙනෙත් යළිත් පියෑවිණි
මහත් හඩින් විළාප නගමින් ලතා දරුවන්ද කැටිව අසල්වැසි නිවසක උදව්වෙන් ඔහුව යළිත් රෝහල් ගත කෙරිණී එහෙත් ඒ වනවිටත් සිංහල සිනමාවට මුල්වරට පහළ වූ ඒ හෘදයාංගම මුදු පිවිතුරු හඩින් ශ්‍රාවකයන් නැළ වූ කෝකිලයා සදහටම නෙත් පියාගෙන තිබිණි
ධර්මදාස වල්පොල ජීවන මං පෙත
උපත 1927 සැප්තැම්බර් 27
විවහය – 1958 අප්‍රේල් 07 දින
අභාවය – 1983 දෙසැම්බර් 25 දින
උපන් ගම – දෙයියන්නේවෙල – මහනුවර
මව කොටුගොඩැල්ලේ ගෙදර කරුණාවතී රත්නායක
පියා – වල්පොල කංකානම්ගේ පෑලිස්‌ පෙරේරා
පාසල – රාසිංදෙව් විදුහල දෙයියන්නේවෙල
– මාලිගාවත්ත රජයේ විද්‍යාලය
– ශාන්ත ලෝරන්ස්‌ විද්‍යාලය
මුලීක සංගීතය හැදැරීම – බී එච් ද සිල්වා (එඩී ජූනියර්)
වැඩිදුර හැදැරීම – ආර් ඒ චන්ද්‍රසේන වෙතින් මරදානේ චන්ද්‍රසේන කලායතනයේදී
– බී වික්‌ටර් පෙරේරා
ශිල්පීය දක්‍ෂතා – බටනලා වාදන ශිල්පී – චන්ද්‍රසේන වාද්‍ය වෘන්දය
එම්බ්‍රොයිඩරි චිත්‍ර කලා ශිල්පී
ජනප්‍රිය වූ මුල්ම ගුවන් විදුලි ගායනය – නිදි යහනේ ඇයිද සෝක සිතින් (විවියන් ද සිල්වා බොරලැස්‌ස සමග – 1952)
පටිගත කල මුල්ම සිනමා ගීතය – හොඳ හොඳම වේය ලොව කිසිම තැනක – ප්‍රේම තරගය – 1953
අතහිත දුන්නෝ – එම් ආරියදාස – තබ්ලා වාදක – ගුවන් විදුලි වාදක මන්ඩලය
– රාමයියා මුත්තුසාමි- ප්‍රේම තරගය සංගීත අධ්‍යක්‍ෂක
විශේෂ ගායන දක්‍ෂතා
– ලංකාරෙන් මලක්‌ පිපී (ලතා සමග)- අහංකාර ස්‌ත්‍රි – 1954
– මාගේ නම අබ්දුල් රෙහෙමාන් – අයියයි මල්ලියි – 1954 (සිංහල හඩ කැවූ හින්දී සිනමා පටයක විනාඩි 7 ක දිගු ධාවනකාලයක ගීයක්‌)
– මේ සෞම්‍ය රාත්‍රිය ගෙවිලා යතී – සේපාලී – 1955 ස්‌වත්‍රන්ත්‍ර නිර්මාණයකි – සංගීතය ටී දක්‍ෂිණමුර්ති
– පෙම් සුවඳයි මංගල සිරිදෙයි (චිත්‍රා සෝමපාල සමග) – අසෝකා – 1955 (ලතා හැරුණුවිට ගායිකාවක්‌ සමග මුල්ම වරට)
– වාසනාවන්ත කල ලබා (රුක්‌මනී දේවි සමග) – දොස්‌තර 1956 (රුක්‌මණි දේවී සමග මුල්ම ගීය)
– සිරිකත එන මග ලා තන ගොබ – කැළෑමල් නාටකය (මිතුරු කේමදාසයන්ගේ සංගීතය අනුව)
– සියා මනමාලයා නාකි ඉලන්දාරිය (ගැයු එකම විකට ගීය – සහය මොහිදීන් බේග්) – අසෝකා – 1955
– ජිවිතේ ප්‍රිති සංචාරෙකි ලොවේ (තම ගුරුදෙව් ආර් ඒ චන්ද්‍රසේන සංගීතය අනුව) – කොළඹ හාදයෝ – 1966
ගුවන් විදුලි සරළ ගී එකතුව අතරින් –
සුන්දර සිරිබර සිරි ලංකා – හේම ශ්‍රී ද අල්විස්‌ – රමයියා මුත්තුසාමි
රහසක්‌ ඇත ඔබ හට පවසන්නට – හේම ශ්‍රී ද අල්විස්‌ – රමයියා මුත්තුසාමි
උත්තම මුණි දළදා – අජන්තා රණසිංහ – සනත් නන්දසිරි
ජීවන නිරැදක කතරේ – හේම ශ්‍රී ද අල්විස්‌
තොරතුරු මුලාශ්‍රය හා වැඩිදුර කියවිම – ධර්මදාස වල්පොල – කපිල කුමාර කාලිංග (ධර්මදාස වල්පොල රසික සමාජය – වෙනුවෙන් විරචිතයි)
විශේෂ ස්‌තුතිය
වර්ණන් ද සිල්වා මහතා- ගරු ලේකම් – ධර්මදාස වල්පොල රසික සමාජය – මහනුවර
ප්‍රවිණ ගායන ශිල්පිනී දර්ශණී චන්ද්‍රසේන මහත්මිය
ළකිඳු පිරිස්‌ සහෘදයා
දිළිඳුන් අතරේමයි විමානේ – දෙවියන්ගේ ………………………….
ලෝකයේ තැන තැන ප්‍රිතිය ලුහුබැඳ සැරිසරති මගියෝ ………………………………….
මිනිසුන් ධනපති සිහිනෙන් දැකනැති – සැපදනිති දුගියෝ
…………………….
ගුණයෙන් පිරිහි සිරිතෙන් දුරුවි කවුදෝ නොම රැකියෝ …………………
පද රචනය – නැසිගිය ප්‍රවිණ නිවේදක ගී පද රචක කරුණාරත්න අබේසේකර
තනු නිර්මාණය – නැසිගිය සංගීතඥ – ප්‍රේමදාස අතුකෝරාළ
සිනමා නිර්මාණය – කේසර සිංහයෝ – 1971 – විජය කුමාරණතුංග – නීටා ප්‍රනාන්දු
…………………සමාප්තයි…………………..
~සටහන් පෙළගැස්ම~
Prabath Rajasooriya
ලිපියේ දැනුම මිතුරන් සමගින් බෙදා ගන්න
ඔබගේ අදහස් ඉදිරිපත් කරන්න…