වෙල්ලස්සෙන් කොළොම්පුරට – සිරිලක ගුවන සිසාරා ඇසුණු වස්දඞුරාවය 1
සොබා සොඳුරු බව කැටිකොටගත් අදින් අඩසියවසකට පෙර ඌව වෙල්ලස්ස එහි වත්මන් පරිසරයට වඩා බෙහෙවින් වෙනස් ව තිබිනි ඉංග්‍රීසි පාලන යුගයේදී දිස්ත්‍රික්ක විසිගනනකට අධික සංඛ්‍යාවකවකට කැබැලි කරනු ලැබූ ලක්දිව විසල් බවෙන් අනුරපුර දිස්ත්‍රික්කයට පමණක් දෙවැනි වන මොණරාගල පෙර රජ දවස වෙල්ලස්ස ලෙසින් නම්වුයේ එහි සිතිජ ඉම තෙක් පැතිර තිබු නිල්ල ගැසුනු සුවිසල් කෙත්වතු නිසා යැයි කියැවේ.
එහි වැස්සන් අතරින් බොහොමයක් අදද සිය පදෙසටම ආවේනික ප්‍රාදේශීය බස්වහරක් පවත්වාගෙන යන ගැමියන්ය පරසිඳු දුටුගැමුණු – එළාර සංග්‍රාම යුගය දක්වා දුර ඈත ඉතිහාසයක අමිල නිධන් සගවාගත් ඒ බිමයාය උදෙසා ලියැවුනු කව් – ගී – ගැදි පැදි නිමැයුම් ද සුඵපටු නොවේ.
භාහිර ලෝකය හා සිමිත සබඳතා පවත්වාගන්නට රිසි වු එහි වැසියන් හට යම්තමින් හෝ නවලොව අරුණඵ අංශු මාත්‍ර පමණින් විවිර වුයේ මේ පුවතට පසුබිම් වු 60 දශකයේදී වන්නට ඇත.
දිවයිනේ සෙසු වැසියන් සියවසකට ආසන්න යුගයක සිටි භුක්ති විඳි තැපැල් සේවය මෙබිම වාසභූමිය කොටගත් සියඹලාන්ඩුව වැසි ගැමියන් උදෙසා දියත් වුවා පමණි එහි ගොඩගැසෙන තැපැල් මලු කර ලා බයිසිකලය පැදයන එගම් වැසි යෞවනයා ද සිප්හලට සමුදුන්නා පමණකි.
ගලන ගගකි ජිවිතේ – දායඵ ලෝකයේ….
මිහිර පතා ආදරේ – ළපඵ නටයි ගං තෙරේ….
පෙරදිනක සිය සිප්හලේදී වැයු අයුර ඔහුට මැවි පෙනයි අදත් හෙටත් මතු මතුත් දිවි තිබෙන තුරා වයන්නෙමි මම එසේ ඔහු ඉටාගත්තේය.
ඔහු පියුං මහතැන් ගේ පරම ගාම්භීර කාකි ඇඳුමට සමුදෙන්නට තිරණය කලේය පසුවදා සිට වෙල් එළියේ කුඹුක් ගස් සෙවනේ කරඹ යායේ කොනේ ගාල් වී සැඩහිරු රැුස් ගෙවියන තුරු සොමිසඳ කැන් පෙරීඑන තුරු වයන්නට හැකි නොවේද?
එදිනෙදා ඇවැසි දෑ අල්ප වු ඒ යුගයේ කුස ගිනි නිවාගන්නට සරි යමක් සපයා ගන්නට අරගලයක් ඇවැසි නොවු ඒ යුගයේ එගම් වැස්සන් හට මාසික වේතන ලද රැුකියා එතරම් වැදගත් නොවන්නට ඇත.
යමං මැණික් ගරන්ට……………….
මිතුරු කොඵගැටයෙකු ගේ ඒ කියුම ද නරකම නැත … ඔව් මම කැමති අපි කරමු ………………. ඔහු ගේ පිළිවදනයි
මොනරාගල ඔක්කම්පිටිය බදුල්ල ලොව කාන්තියෙන් බබළවා ලූ මිණිකැට මතුවන බිම පදෙස් අතර වෙයි
රතු – නිල් – ආරනූල් – පසිංගල් – කැට කෙසේවෙතදු දිනපතා නිතිපතා බොරඵ කැට කුඩා ගනනින් ලැබුනු ඔහු වහා ඒ රඵපරඵ දිවියෙන් ද සමුගත්තේය
තමා පෙරදිනක සිය සිප්හලේ වැයු ගී නාදයේ රසමිහිර සිහිගැන්වුනු ඔහුට පුරාන වෙල්ලස්සෙන් රුහුුණු රට මාගම් පුරයට පිවිසෙන්නට සිත්විය ඒ ගී නාදයේ බයස්කෝප් රූපරාමුවේ දිස්වු සිහින කුමරා වසනුයේ එහි නොවේද ?
හම්බන්තොට වීරවිල වෙරළ ඉම පේන මායිමේ දිස්වු සැනසුම නාමපුවරුව ඇසගැසුනු වහාම තම ආගිය තොරතුරු පවසා එහි හිමිකරුවා මුණගැසෙන්නට පැමිණිය වග දැන්වීය
ගාමිණි සර් අද මෙහෙ නෑ …………………….
එසේ එක් සිහින මාලිගාවක් සුනුවිසුනු වෙද්දී තවත් එකක් එතැන ගන්නට පැමිනියේය එයින් කියවුනේ දකුනු ලකේ අග නගරයට යන ලෙසය
ගාලු පුරයේ රිච්මන්ඩ් කන්ද නැගි මේ අඳුරු පැහැ කෙසග මිනිසා ගේ ඊලග සිහිනය විජයානන්ද දහනායක මැතිඳු මුණගැසීමය
සර් මම රස්සාවක් හොයාගෙන ආවේ සියඹලාන්ඩුව ඉඳලා ………………….
ඇයි එච්චර ඈත ගමක ඉඳං මෙච්චර දුර ආවේ ………….රස්තියාදු ගහන්න එපා ………මේ සල්ලි අරන් ගෙදර යනවා …………………..
අවවාදය ලැබුනේ රුපියල් විස්සක තරම් ලොකු මුදලක් මිට මොළවද්දීය
මාස ගණනකට පසුව සියඹලාන්ඩුවේ ගැමියන් හට යළිත් තමන්ට හුරුපුරුදු හින්දෑරි කොඵගැටයා ගේ රුව උදේ හවා දකින්නට ලැබිනි ඒ මෙවර වෙල් ඉපනැලේලේ ගසකට බරදී බටනලා වයන්නා නොවේ වැඩබිම් වල අත්උදව් කරුවෙකි
තවත් කලක් ගතවෙද්දී ඔහු බුරුත – හල්මිල්ල – වීර – පඵ පඵ ගසන්නෙකු ලෙස ඔවුන් දුටුවේය……
මද කලකින් නැවතත් සියඹලාන්ඩුවේ අපුරු වාදකයා ආගිය අතක් නොවිණි
තම පුතු ගැන ලැබුනු පනිවුඩයකින් අනුව ඔහුගේ පියා කඩිමුඩියේ ඈත හිමයේ වන වදුල පීරා රිංගා යද්දී ඔහු නිල්ල ගැසී පිදී ගිය එක්තරා සරුයායක සිරි නරඹමින් සිටිනු දකින්නට පියා ගේ නෙත් පින් නොව පව්කර තිබුනේය
මොනවද උඹ මේ කරන්නේ…?
මාත් ඉතිං ජීවත්වෙන්න එැපැයැ අප්පච්චි…..
අපේ පරපුරේ උන් මේ වා කරලා නෑ නොකා මළත් මේවා කරන්න එපා………………
ත්‍රෛලෝකවිජයපත්‍ර වගාව පැළ ඉදිරි අහසින් විසිවි යන්නට පටන් ගත්තේය
දැන් නැවතත් වාදකයා ගම්මානයේය… සියඹලාන්ඩුවේ නව තැපැල් පියුං උන්නැහේ ගේ සිණු නාදය ඔහුගේ දොරකඩ නාදවීමේ අරුමය කිමද?
හේරත් මුදියන්සේලාගේ ජයවර්ධන….. නමට ලියුං කරදහියක් ආංඩුවේ රේඩියෝ සිලෝන් එකෙන්………………….
ඔහු පස්වනක් ප්‍රිතියෙන් පිනා ගියේය මෙතරම් සතුටක්…. කවර දිනක හෝ පෙර අත්දකින්නට ලැබුනු වගක් මතක නැත…. තමන් මෑත දිනක කඩමන්ඩියේ පුවත්පත් දැන්විමට ලියු ලිපියට පිළීතුරක් ලැබි ඇත
ඔහු දුරබැහැර සිට අගනුවරට පිවිසියේය නමුත් ඒ ගුවන් විදුලි සම්මුඛ පරික්‍ෂණය මුහුණදෙන්නට නොවේ, තමන්ගේ කටයුත්ත වඩාත් හොඳින් පහසුවෙන් කරගැන්මට හැකි කෙටි ක්‍රමය පිළිබඳව ඔහු හොඳින්ම දැනුවත්ය
නීල වර්ණ වන වදුලේ …..
කුරුඵ ප්‍රේම ගී අතරේ ……….
සයුරු සමිඳු වැළඳ ගන්ට ……………
පෙම් දියවර ගලා හැලේ ……………..
පද සංකලනය – ප්‍රවීණ මාධ්‍යවේදී තිලකරත්න කුරුවිට බන්ඩාර
ගැයුම – ටී එම් ජයරත්න
(තරංගා ලේබලයේ වෙළඳ තැටියකි – 1979)
රජයේ ආයතනයන් හි රැුකියා ලබාගැනීමේ සාම්ප්‍රදායික නොවන ජනප්‍රිය හුරුපුරුදු ක්‍රමවේදය වඩාත් ආරක්‍ෂාකාරි මෙන්ම ස්ථිරසාර යැයි ද ඔහු සිතුවේය
දුරබැහැර සිට එන පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන්ගේ නේවාසිකාගාරය වු ශ්‍රාවස්තිය කරා පිවිස තම ප්‍රාදේශීය පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයා මුණගැසීම එකී පහසු කෙටි ක්‍රමයයි නියමිත දිනය එළඹියේය ඒ ප්‍රභූවරයාගේ නිර්දේශය සහිත ලියැවිල්ල එදවස ගුවන් විදුලියේ සංගීත පාලක තනතුර හෙබවු කීර්තිධර සම්මානනීය ජ්‍යෙෂ්ඨ සංගීතවේදී සෝමදාස ඇල්විටිගලයන් අතට ලැබි ඇත
මේ මන්ත්‍රී ලියුම් අපිට වැඩක් නෑ ……………. හෙට එනවා පරික්‍ෂණයේදී තමුන්ගේ හැකියාව පෙන්නන්න පුඵවන් …..
ලැබුනු පිළිතුරයි ……..
බදුල්ලේ දී සිය ගුරුපියෙකු ලෙස කටයුතු කල වසන්ත ඔබේසේකරයන් ඔහුට සිහිවිය ඇල්විටිගල ශූරීන් සහ ඔහු සමිපතමයන්ය දෙදෙනා එක්ව වසර කිහිපයකට ඉහත දී හෙළ සිනමාවේ සිදු කළ පෙරළිය ඒ අපුර්ව සිනමා පටය වු සත්සමුදුර එහි මෝහනීය සංගීත රටා.. සංවේදී දෙබස් ඛණ්ඩ…. ඔහුගේ මතකයේ රූප දසුන් මවමින් ඇදී ගියේය
ආත්ම ධෛර්ය සිඳබිඳනොගත් ඔහු කෙසේ කවර කැපකිරීමක් කරමින් හෝ තම උත්සහය මල්ඵල ගන්වන්නට කැස කැවීය
වසන්ත ඔබේසේකරයන් මුණ ගැසී ඔහුගේ ලියුම් කරදහියක් ද ලබාගැනීමේ ඔහුගේ සිහිනය සැබෑ කර ගත්තේය
ඉන් ඉක්බිති ….වසර ගණනක් පුරා තැන තැන මුළා වෙමින් විඳි දුක් කම්කටොඵ ඔහුට සිහි වන්නට ඇත … අවසානයේ තමා ගේ ආදරණිය වස්දඞුව …. ළපටි වියේ සිට ගමේ වෙල් එළියේ ඉපනැල්ලේ ගාටමින් ගී තාල වයමින් සිදුකළ සිය ප්‍රියතම විනෝදාංශය සිය ජීවන මාර්ගය බවට පත් වන්නට වැඩ කටයුතු යෙදෙන තීරාණාත්මක මෙහොත හෙට උදාවනු ඇද්ද?
පරික්‍ෂණ මන්ඩලයේ අසුන්ගෙන සිටියේ සිංහල සංගීතයේ මහ පුරුෂයාණෝය ඒ පන්ඩිත් අමරදේවයන් ය ගීයක අනුවැයිමක් සිදුකර පෙන්වන ලෙස එතුමෝ ගේ අභියෝගයකි
ඔහු ගීතයක් වයන්නට විය
අමරදේවයන් ගේ වතකමල පිබිද නැගී එන අයුරු ඔහු ගේ නෙත්කොන් දසුනේ ඇඳිගියේය
සත් සමුදුරේදී හෙළ ගීතය නවමගකට යොමුකරමින් යුග පෙරළියක් සිදුකල මේ මහා සංගීතවේදීන් දෙදෙනා අතර මන්ත්‍රනයකි
හරි…. තමුන් ව අපි තෝරාගත්තා……………..
පසුකලදී හෙළ සරල ගීතය වඩ වඩාත් සොඳුරු කරවන්නට අමයුරු සුමධුර රසපුර්ණ භාවපුර්ණ සංවේදී සත්සර රටා බිහිකල ගාන්ධර්වයෙකුගේ නිර්මාණ දිවිගමන එතැන් සිට එඅයුරින් ඇරඹිනි
සංගීතයේ අල – වැල – මුලගිය තැන් හදාරා නැති හේරත් මුදියන්සේලාගේ ජයවර්ධන ගේ මුවින් නැගී ආ වායුදහරාව වස්දඞුව කිතිකවද්දී ඔහුගේ අතැගිලි තුඩින් හාර්මෝනියමෙන් මතුවි ආ මධුරමනෝහර තනු දහරා රසිකයන්ගේ හදවත එදා සිට කිතිකවමින් සිටී.
ගුවන් විදුලියේ ද සිංහල සංගීතයේදී වසන්ත සමය උදා වී තිබූ යුගය ’70’ දශකය ලෙසින් නම්කෙරුනේ නම් ඒ යුගයේ පරසිඳු එකී ගී තනු අතර ඔහුගේ නිර්මාණ ද එමටය.
හාත්පස එකලු කරන්නට විදුලි මිනි පහන්ද ශබ්ද දුෂණය නංවන්නට විවිධාකාර විද්යුත් මේවලම් ද හිඳ හිට හෝ දකින්ට නොවූ එදා ගම් පියසේ හුදකලා නිසල බව සොඳුරු ලෙස බිඳලුයේ එච් එම් ජයවර්ධනවරුන් ගේ ’වස්දඞු’ රාවයයි. සැඳැ අඳුර ගලා එද්දී විදුලි කෝෂ යුග්මයකින් පමන බලගැන්වූ කුඩා රේඩියෝවෙන් නිසොල්මනේ නැගෙන සංගීත රාවය සිත පහන් කර දැහැනට සමකරවයි.
ඔබ හා මෙමා අතිනත් අරන්…………………
අපගේ ලොවේ තනිවූ එදා……………
ඔබ මා දෙපා දෑතින් බදා………….
සිපගත් එදා සිහිවෙනවා………………..
ගැයුම- ටී එම් ජයරත්න
පද සංකල්පනය – විමලා රංජනී පීරිස් (ගුවන් විදුලි අධ්‍යක්‍ෂ ජනරාල් රිජ්වේ තිලකරත්න ගී සංකල්පනා උදෙසා යෙදූ අන්වර්ථ නාමයකි)
විශේෂ ස්තුතිය උපුටා ගැනීම – රස මතක අසිරිය – විජිත් කුමාර් සේනාරත්න මහතා
සටහන් පෙළගැස්ම
Prabath Rajasooriya
